ΟΡΙΣΜΟΣ ΔΡΟΜΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ.
Δρομική οικονομία τυπικά ορίζεται ως η ενεργειακή απαίτηση για μια δεδομένη υπομέγιστη ταχύτητα τρεξίματος, και καθορίζεται από τη μέτρηση της σταθερής κατανάλωσης του οξυγόνου και την αναλογία της αναπνευστικής ανταλλαγής αερίων.
Λαμβάνοντας υπόψη τη μάζα σώματος, οι δρομείς με καλή Δ.Ο. καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια και ως εκ τούτου λιγότερο οξυγόνο από ότι οι δρομείς με κακή Δ.Ο., στην ίδια ταχύτητα. Υπάρχει μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της Δ.Ο. και της απόδοσης στις μεγάλες αποστάσεις.
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ Δ.Ο.
Εξωτερική ενέργεια:
-
Ηλικία
-
Κατανομή μυϊκής μάζας του σώματος
-
Μήκος διασκελισμού
-
Άλλες βιομηχανικές παράμετροι
Εσωτερική ενέργεια:
-
Καρδιακή συχνότητα
-
Όγκος της αναπνοής
-
Θερμοκρασία
-
Καταβολισμός ανάλογων ενεργειακών υποστρωμάτων (λίπη, υδατάνθρακες)
Άλλοι παράγοντες:
-
VO2max
-
Φυσική κατάσταση
-
Κόπωση
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Οι διακυμάνσεις στους παρακάτω φυσιολογικούς παράγοντες μπορεί να σχετίζονται με αλλαγές στη Δ.Ο. κατά τη διάρκεια του αγώνα:
η θερμοκρασία του πυρήνα (Θ.Π.)
η καρδιακή συχνότητα (Κ.Σ.)
ο πνευμονικός αερισμός (Π.Α.)
η συσσώρευση γαλακτικού οξέος (Σ.Γ.Ο.)
ΜΥΙΚΕΣ ΙΝΕΣ ΚΑΙ ΔΡΟΜΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Δ.Ο.
Η δρομική οικονομία είναι εύλογο να συσχετίζεται με την κατανομή των μυϊκών ινών, δεδομένου ότι έρευνες σε απομονωμένο μυ έδειξαν ότι οι ενεργειακές απαιτήσεις για την ανακύκλωση των εγκάρσιων γεφυρών, της τριφωσφορικής αδενοσίνης (ATP) και την παραγωγή μυϊκής δύναμης σε ίνες ταχείας συστολής είναι υψηλές (Rall 1985, Kram et al 1990).
ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΡΟΜΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Δ.Ο.
Αρκετές μελέτες υποστηρίζουν ότι η ελαστικότητα του κορμού και των κάτω άκρων επιδρά στη Δ.Ο.
Η δυσκαμψία στις περιοχές του ισχίου και του γαστροκνήμιου συσχετίστηκε με καλύτερη Δ.Ο. ελαχιστοποιώντας την ανάγκη των μυών για σταθεροποίηση.
ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΔΡΟΜΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Δ.Ο.
Αντικρουόμενα είναι τα ευρήματα σχετικά με την επίδραση του φύλου στην δρομική οικονομία. Σε μερικές έρευνες, δεν βρέθηκαν να υπάρχουν διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών
(Daniels et al 1979, Hagan et al 1980, Maughan et al 1983), ενώ άλλες έρευνες έδειξαν ότι οι άνδρες έχουν καλύτερη δρομική οικονομία από τις γυναίκες (Bhamhani et al 1985).
Άλλος ένας διαχωρισμός που γίνεται είναι ανάλογα με το αγώνισμα, έτσι ερευνητές εξέτασαν αυτή τη σχέση. Όταν οι δοκιμαζόμενοι ομαδοποιούνται ανάλογα με το αγώνισμα στο οποίο είχε ειδικευθεί ο κάθε δρομέας, π.χ. 800-1500 ή 3km, 5km, 10km και μαραθώνιο, παρατηρείται ότι οι δρομείς ημιαντοχής κατανάλωναν λιγότερο Ο2 σε ταχύτητες μεγαλύτερες των 18km/h σε σύγκριση με τους δρομείς αντοχής. Αντίθετα οι δρομείς αντοχής ήταν πιο οικονομικοί σε μικρότερες ταχύτητες (σχήμα 3).
ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ.
Το ύψος, οι διαστάσεις των άκρων, το σωματικό λίπος καθώς και η μάζα σώματος έχουν αναφερθεί ως πιθανοί παράγοντες επίδρασης στη Δ.Ο.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η μάζα και η κατανομή μάζας των ποδιών μπορεί να επηρεάσει τη Δ.Ο.
Έρευνα σε Αφρικανούς δρομείς έδειξε ότι το μικρό ποσοστό λίπους καθώς και η μικρότερη μάζα στα πόδια, κυρίως κάτω από το γόνατο είναι αυτά που τους οδηγούν στο να έχουν εκπληκτική Δ.Ο.
ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ.
Οι κινηματικές παράμετροι, όπως είναι το μήκος διασκελισμού, η γωνία του κορμού, η γωνία της κνήμης στη φάση προσγείωσης, η μέγιστη κάμψη της ποδοκνημικής άρθρωσης, η μέγιστη ταχύτητα και η κάμψη του γονάτου στη φάση αιώρησης, η κατακόρυφη μετακίνηση του κέντρου βάρους και το εύρος κίνησης των άνω άκρων έχουν βρεθεί να επηρεάζουν τη Δ.Ο [Williams (1990)]
ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ.
Η πλειομετρική προπόνηση ενισχύει την ικανότητα των μυών να παράγουν ενέργεια με την υποβολή του μυός στο κύκλο διάτασης-βράχυνσης, χρησιμοποιώντας δραστηριότητες όπως αναπηδήσεις, άλματα. Ακόμα έχει την δυνατότητα να αυξάνει τη δυσκαμψία του μυο-τενόντιου συνόλου, που επιτρέπει στο σώμα να αποθηκεύει και να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ελαστική ενέργεια.
Ο Paavolainen et al έδειξε ότι η πλειομετρική προπόνηση 9 εβδομάδων σε μέτρια προπονημένους δρομείς βελτίωσε τη Δ.Ο κατά 8% και την επίδοση στα 5km κατά 3% χωρίς να παρατηρούνται αλλαγές στη VO2max.
Τέλος προπόνηση στο υψόμετρο και θερμό περιβάλλον φαίνεται να επηρεάζει τη Δ.Ο.